Erbo-de-la-routo
Botrychium lunaria
Ophioglossaceae
Àutri noum : Desferro-miòu, Desferro-muou, Desfero-mulet, Erbo-dóu-matelot.
Nom en français : Botryche lunaire.
Descripcioun :L'erbo-de-la-routo es uno planto sènso flour (teridoufito) proun curiouso, emé uno foundo facho d'uno partido esterlo penado en formo de "fueio" e uno partido fertilo au bout d'un pecou ounte soun estaca lis espourange. La meno lunaria se recounèis à si tros de foundo en formo de miejo-luno emé de costo en ventau.
Usanço :Aquelo planto èro couneigudo à l'age-mejan pèr agué de poudé magi coume lou de rendre invesible se l'acampas lou souar de pleno luno, o pèr saupre l'aveni. Ei couneigudo peréu pèr sougna li mau de vèntre (cagagno), majamen aquéli di règlo (principe di signaturo). Se cresié peréu que lou miòu perdié soun ferre se ié marchavo dessubre (desferre-miòu, TDF).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Botrychium
Famiho : Ophioglossaceae
Ordre : Ophioglossales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Prado umido
- Pelouso
Estànci : Subremediterran à Aupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Botrychium lunaria (L.) Sw., 1802
Ninfo
Nuphar lutea
Nymphaeaceae
Àutri noum : Pèd-de-miolo, Cougiéu-d'aigo, Pèd-de-muelo.
Nom en français : Nénuphar jaune.
Descripcioun :La ninfo trachis dins l'aigo di lono, roubino e àutri canau. Floto sus l'aigo emé si gròssi fueio, un pau pu longo que larjo e duberto ounte s'estaco lou pecou, ço que douno d'èr à un "pèd de miolo". Li flour, que vènon l'estiéu, jauno, fan de 3 à 5 cm de diamètre.
Usanço :Lou rizoumo èi manjadis, lou fau faire couire de tèms, e chanja l'aigo, pèr n'en leva l'amarun. Se pòu tambèn manja li pecou e li grano après lis avé leva dóu fru, ço qu'èi pas eisa. Aquésti grano sauton à la sartan dóu biais dóu pop-corn.
Port : Erbo
Taio : 1 à 5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Nuphar
Famiho : Nymphaeaceae
Ordre : Nympheales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : ges
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Aigo
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Nuphar lutea (L.) Sm., 1809